Vias institute heeft 2 maanden lang bestuurders geobserveerd om te meten hoeveel bestuurders hun gsm en andere elektronische apparaten gebruiken zonder handenvrije kit.
Het blijkt dat 3% van de tijd bestuurders afgeleid zijn door hun gsm. Bij de bestuurders van een bestelwagen en vrachtwagenbestuurders is dat zelfs 5%. Belgische bestuurders zijn eerder afgeleid op de autosnelweg (4%) dan in de bebouwde kom (2%). Vias institute hoopt dat er snel werk gemaakt wordt van het inzetten van camera’s om het gsm-gebruik achter het stuur tegen te gaan.
Om na te gaan hoe groot het fenomeen van afleiding achter het stuur is, heeft Vias het gedrag van bestuurders op 161 plaatsen op verschillende momenten van de dag en de week bestudeerd. De laatste soortgelijke gedragsmeting werd in 2013 uitgevoerd.
1 bestuurder op 30 bezig met zijn gsm
Op het moment van de observatie was 3% van de bestuurders van een wagen, bestelwagen, bus of vrachtwagen bezig met zijn gsm of andere elektronisch toestel met een scherm.
In 1 op de 2 gevallen (53%) was de bestuurder bezig om een bericht te typen of om een tekst te lezen. In 3 op de 10 gevallen(33%) telefoneerde hij zonder handenvrije kit.
Minder telefoontjes, meer boodschappen
In 2013 was 3% van de geobserveerde bestuurders bezig met te bellen of met het sturen van een sms terwijl ze hun gsm vasthadden. Bluetooth systemen worden nu veel meer gebruikt en hebben dus een rol gespeeld in de daling van het aantal bestuurders die bellen zonder handenvrije kit.
We zien wel dat als bestuurders hun gsm gebruiken, ze steeds vaker hun gsm manipuleren terwijl ze hem in de hand hebben. In 2013 was 44% van degenen die hun gsm gebruikten bezig met hun gsm te bedienen achter het stuur, nu is meer dan 6 op de 10 bestuurders (67%). We gebruiken de gsm achter het stuur dus steeds vaker om een bericht te sturen, te lezen of te scrollen in plaats van te bellen met de gsm in de hand.
Dat is geen goede evolutie voor de verkeersveiligheid. Het risico voor een persoon die een telefoontje doet met de gsm in de hand verdubbelt ten opzichte van een bestuurder die niet afgeleid is. Voor iemand die een tekst leest of een nummer intypt verhoogt het risico op een ongeval met een factor 12.
Resultaten in detail
Bestuurders van bestelwagens zijn vaker afgeleid
Bij de autobestuurders is 3% afgeleid op het moment van de observatie, bij de bestuurders van bestelwagens en vrachtwagenbestuurders ligt dat percentage met 5% een stuk hoger. Aan het stuur zitten vaak professionele bestuurders die onder tijdsdruk zijn om goederen te leveren. Dat is een van de verklaringen waarom ze vaker de gsm achter het stuur gebruiken. Nochtans zijn de gevolgen vaak ernstiger bij een ongeval door de hogere massa van hun voertuigen.
Vaker op de autosnelwegen
Bestuurders gebruiken vaker hun gsm op de autosnelweg. Waarschijnlijk is dat omdat de rijtaak daar monotoner is en omdat de kans op een conflict met een fietser of voetganger quasi nihil is.
4% van de geobserveerde bestuurders was afgeleid op de autosnelweg ten opzichte van 2% binnen de bebouwde kom.
Iemand die op de autosnelweg zijn blik gedurende 5 seconden richt op zijn gsm legt meer dan 160 meter af en is niet meer in staat om op tijd te remmen als er zich een file voordoet of om bij wegenwerken op tijd de juiste snelheid aan te nemen. De laatste tijd stellen we regelmatig ongevallen vast bij mobiele werven. Afleiding door de gsm is een van de oorzaken van dit soort ongevallen, want de botsabsorbeerders zijn al van ver zichtbaar.
Fenomeen doet zich vaker voor in Brussel en Wallonië dan in Vlaanderen
De Brusselse (4,4%) en Waalse bestuurders (3,6%) gebruiken vaker hun gsm dan de Vlaamse bestuurders (2,8%).
Het lijkt dat het verschil in pakkans zeker een rol speelt tussen Vlaanderen en Wallonië. Van de 115 000 bestuurders die vorig jaar geverbaliseerd werden voor gsm-gebruik, werden er slechts 20 000 boetes in Wallonië uitgeschreven. In Vlaanderen waren er dat 3,5 keer zo veel (68 000 boetes)
Bij alle leeftijdsgroepen
GSM-gebruik komt voor bij automobilisten van elke leeftijd. Toch komt het vaker voor bij de leeftijdsgroep 18-24 jaar (5,7%) dan en de groep 25-64 jaar (2,6%). Bij de senioren is er wel maar een heel kleine groep die de gsm achter het stuur gebruikt (0,3%).
Meer mannen dan vrouwen
Bij de mannelijke bestuurders gebruikt 3% de gsm achter het stuur, bij de vrouwen ligt dat percentage lager (2%). Uit eerdere studies van Vias bleek al dat mannen meer risicogedrag vertonen dan vrouwen. Zo rijden mannen vaker sneller en rijden ze ook meer onder invloed van alcohol dan vrouwen.
Conclusie
Gsm-gebruik achter het stuur komt nog steeds vaak voor op onze wegen. Dat geldt zeker voor bestuurders van bestelwagens en vrachtwagens.
Vias institute hoopt dat door gebruik te maken van een camerasysteem dat gsm-gebruik achter het stuur kan detecteren de situatie zal verbeteren. Er bestaan verplaatsbare systemen die bijvoorbeeld elke week op een andere brug geplaatst kunnen worden. Op die manier verhoog je de pakkans op de wegen waar het vaakst gebruik gemaakt wordt van de gsm achter het stuur. Die hogere pakkans is nodig om het gedrag van de mensen te beïnvloeden.
We schatten dat vorig jaar ongeveer 50 doden en 4500 gewonden in ons verkeer gevallen zijn door het gebruik van de gsm achter het stuur.
contactpersoon:
Stef Willems: woordvoerder Vias institute : 0473/85.59.44
